Tâm lý của trẻ em vốn không đơn giản như những gì chúng ta nghĩ! Ngược lại, trẻ rất nhạy cảm và dễ bị tác động từ các yếu tố bên ngoài. Chính vì những áp lực từ các thành viên trong gia đình mà mọi người áp đặt khiến trẻ cảm thấy căng thẳng, khó chịu, nhiều lúc dẫn đến trầm cảm.
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Trầm cảm ở trẻ là gì?
Trầm cảm là một chứng rối loạn tâm thần thường gặp, có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi đặc biệt là ở lứa tuổi học đường đang ngày càng gia tăng.
Trầm cảm sẽ khiến trẻ luôn có cảm giác buồn chán, mất hứng thú với các vấn đề kể cả là sở thích và kéo dài nhiều thời gian.
Người trầm cảm thường cảm thấy mệt mỏi, mất năng lượng… Mà không rõ nguyên nhân do đâu, tình huống nặng nhiều khả năng dẫn đến tự gây tổn thương chính mình, thậm chí là tự vẫn.
Trầm cảm xảy do rất nhiều nguyên nhân, gồm những yếu tố từ tâm lý, căng thẳng nảy sinh trong cuộc sống hàng ngày hay có liên quan đến yếu tố di truyền về khả năng xử lý tâm trạng.
Nói chung trầm cảm có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi (phổ biến nhất là học sinh) do bây giờ bức tường ngăn tâm lý của trẻ còn chưa hoàn thành rất dễ dàng bị ảnh hưởng từ những yếu tố xung quanh.
*Theo số liệu của một vài nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy, tỷ lệ trẻ vị thành niên bị trầm cảm chiếm tới 26,3%. Trẻ có những suy nghĩ về cái chết là 6,3%; tỷ lệ trẻ lập kế hoạch tự tử là 4,6% và số trẻ cố gắng tự tử là 5,8%.
Trong đó nguyên nhân trầm cảm vì áp lực gia đình là điều đáng nói đến mà chưa thực sự được bố mẹ quan tâm chú ý và có nguy cơ gây ra những hậu quả đáng buồn.
Vì sao áp lực gia đình lại khiến trẻ dễ trầm cảm?
Như chúng tôi đã nói bên trên trầm cảm là điều rất phổ biến trong khoảng thời gian phát triển của trẻ mới lớn bởi nhiều lý do.
Trong đó, sức ép từ gia đình chiếm phần lớn. Những sức ép các thành viên trong nhà vốn đã có thể làm tổn thương tâm lý của chúng ta – những người lớn. Một số điều từ các thành viên trong nhà khiến trẻ dễ rơi vào trầm cảm như:
Bố mẹ thường cho trẻ cảm nhận cảm xúc tiêu cực
Khi căng thẳng, người trưởng thành thường xuyên sinh ra cảm xúc tiêu cực và không thoải mái với mọi thứ nổi bật là thành viên trong gia đình. Chính vì điều đó trẻ cũng bị căng thẳng hay lo lắng vì sự chuyển biến tính cách của bố mẹ nên dẫn tới trầm cảm.
Nhưng cha mẹ thường có nhiều mối lo hơn: công việc, chuyện nhà cửa… Nên rất ít khi dõi theo trẻ đúng lúc. Từ đó chứng trầm cảm của trẻ sẽ diễn biến càng lúc càng nặng nề hơn. Kể cả đến lúc trẻ có những dấu hiệu làm hại chính mình hay ý nghĩ tự tử thì nhiều bậc cha mẹ mới biết.
Bố mẹ thường xuyên cãi nhau
Khi bạn gặp phải những áp lực về kinh tế, công việc, tiền bạc… Bạn thường xảy ra mâu thuẫn với chồng hay vợ của mình dẫn đến cãi nhau.
Khi trẻ vô tình thấy cảnh cha mẹ giận nhau sẽ dẫn tới cảm giác thất vọng và lo âu. Trẻ sẽ liên tục thắc mắc hôm nay cha mẹ mình có cãi nhau nữa không? Điều đó khiến trẻ bị rối loạn tâm lý và dễ trầm cảm.
Theo nhiều nghiên cứu về trẻ em đã cho thấy rằng, trẻ em sinh ra trong một gia đình có nhiều mâu thuẫn có thể có tỉ lệ rối loạn tâm lý và khả năng mắc trầm cảm cao hơn một gia đình bình thường.
Áp lực từ chuyện học tập
Một áp lực từ các thành viên trong gia đình có khả năng dẫn tới trầm cảm ở trẻ chính là chuyện học hành và thi cử của trẻ.
Bất cứ cha mẹ nào cũng mong mỏi con mình học thật tài giỏi, có được nhiều thứ hạng thật cao, nhưng chính điều đó là áp lực của trẻ.
Bố mẹ thường đặt kỳ vọng ở con quá cao mà không dành thì giờ quan sát trẻ để hiểu khả năng của trẻ hay sở thích của trẻ là gì sẽ làm trẻ thấy luôn mâu thuẫn với chuyện học tập.
Đặc biệt là sau mỗi lần kiểm tra thi cử, nếu trẻ không đạt được kết quả như mong muốn sẽ luôn thấy thất vọng với bản thân, lo lắng cha mẹ sẽ không vui.
Lâu dần, những sức ép này càng lúc càng nhiều không được giải tỏa hay nhận được sự an ủi đúng lúc của phụ huynh sẽ gây ra buồn bực, khó chịu và dẫn đến trầm cảm.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị trầm cảm
Những dấu hiệu thường gặp nhất ở trẻ bị trầm cảm như:
- Thường xuyên tức giận
- Luôn cảm thấy mình rất vô dụng, lòng tự trọng thấp và tự ti
- Cảm thấy buồn chán mà không có lý do
- Thay đổi thói quen khi ngủ
- Thường xuyên cảm giác mệt mỏi
- Thích ở một mình
- Trở nên thèm ăn
- Bắt đầu cảm thấy mất hứng thú về mọi việc cũng như sở thích
- Có suy nghĩ và hành vi tự tử
Những dấu hiệu trầm cảm do áp lực gia đình trên đây có thể diễn biến chậm hoặc nhanh phụ thuộc vào mức độ trầm cảm của trẻ.
Cách phòng tránh trầm cảm vì áp lực gia đình ở trẻ?
Khi trẻ vì một nguyên nhân nào đó hay cụ thể là vì áp lực từ gia đình mà có dấu hiệu của trầm cảm thì bậc phụ huynh nên đưa trẻ tới các chuyên khoa tâm lý để được điều trị đúng cách. Chưa hết, phụ huynh nên thực hiện những giải pháp sau để phòng tránh trầm cảm ở trẻ.
Kiểm soát tốt cảm xúc của mình
Trong cuộc sống có rất nhiều khó khăn bạn sẽ trải qua, vậy nên bản thân bạn cần học cách kiểm soát cảm xúc mình thật tốt. Không những khiến bạn thấy đời sống này nhẹ nhàng hơn mà trẻ cũng sẽ nhẹ người hơn khi không phải sống theo cảm xúc của bạn.
Cùng con chia sẻ những khó khăn
Vốn dĩ ở trường trẻ đã chịu rất nhiều sức ép về khối lượng bài tập và kiến thức về đồ sộ thì chúng ta, các bậc cha mẹ vì sao lại muốn tạo thêm áp lực từ gia đình lên con trẻ.
Bạn hãy dành thêm thời gian tìm hiểu về các sở thích của con, con đang học tốt môn nào và yếu môn nào…để đưa ra lộ trình thanh đổi, đừng bắt buộc con cần phải được các vị trí cao trong lớp hay phải giỏi đều tất cả các môn.
Nếu nhận ra trẻ có biểu hiện tâm lý căng thẳng, stress, trước hết cần tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới những căng thẳng của trẻ cả trong gia đình và ở nhà trường, để giúp trẻ giảm tải sức ép từ việc học tập và giúp trẻ xây dựng mối quan hệ tích cực từ môi trường gia đình, bạn bè.
Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời nhiều hơn
Thêm một cách để phòng tránh trầm cảm vì áp lực gia đình cho trẻ chính là khuyến khích trẻ tham gia nhiều hoạt động vui chơi, thể thao ngoài trời để giảm bớt căng thẳng.
Gia đình vốn dĩ là tổ ấm, nơi mà mọi người luôn muốn trở về sau ngày dài làm việc, học tập mệt mỏi, nơi mà khi con trẻ nghĩ đến sẽ thấy hơi ấm bình yên chứ không phải quay cuồng trong vòng tròn áp lực gia đình.
Mẹ và Con hiểu rằng, không có cha mẹ nào muốn con mình chịu áp lực, nhưng trong cuộc sống hàng chúng ta lại vô tình tạo sức ép lên cho trẻ. Vì vậy, bạn cần phải học cách chia sẻ với trẻ đúng lúc, đúng cách… để cả hai hiểu nhau hơn nhé. Chúc bạn và cả nhà luôn vui khỏe, hạnh phúc!
Source: Sưu tầm.
Category: Tâm lý – Trầm cảm
